Makine Mühendisleri Odası'ndan yürüyen merdiven uyarısı: Denetimler yetersiz

EGELİ GAZETE- İzmir Üçyol Metro İstasyonu'nda yürüyen merdivenin çökmesi sonucu 11 kişi yaralanmıştı. Makine Mühendisleri Odası konuyla ilgili açıklama yayımladı. Mühendislerden denetimlerin yetersizliği vurgulandı. MMO, " Dişliler, aşınma sonucu oluşan boşlukla basamaklara hareket iletimini durdurduğu için yolcuların ağırlığı ve yerçekimi ile yürüyen merdiven aşağı yönde hızlanarak hareket etmeye başlamış ve kazaya sebep olmuştur" ifadelerini kullanıldı.

MMO'nun yaptığı açıklamanın tamamı ise şöyle,

01 Temmuz 2024 tarihinde, Üçyol Metro istasyonunda meydana gelen yürüyen merdiven
kazası maalesef çok sayıda yurttaşımızın yaralanmasına sebep oldu. Kazada yaralanan
vatandaşlarımıza acil şifalar dileriz.

DİŞLİLER AŞINMIŞ
Söz konusu kaza ilk incelemelere göre yürüyen merdiven basamaklarına hareket veren
dişlilerde oluşan aşınma nedeniyle meydana gelmiştir. Dişliler, aşınma sonucu oluşan
boşlukla basamaklara hareket iletimini durdurduğu için yolcuların ağırlığı ve yerçekimi ile
yürüyen merdiven aşağı yönde hızlanarak hareket etmeye başlamış ve
kazaya sebep olmuştur.

DÜZENLİ BAKIM YAPILMALI
Genellikle kamuya açık alanlarda kullanılan yürüyen merdiven ve yollar yapıları itibariyle birçok
kaza riski barındırmaktadır. Bu riskleri oluşturan sebepler; bakımların yetersiz olması, yasal
denetimlerin yapılmaması, kullanıcı hataları ve benzeri ihmallerdir. Metro ve tren istasyonları,
alışveriş merkezleri, havalimanları gibi insan yoğunluğunun yüksek olduğu yerlerde kullanılan
yürüyen merdiven ve yolların güvenli ve sağlıklı çalışmasını sağlamak için düzenli bakım
faaliyetlerinin ve yasal periyodik kontrollerin yapılması gerekmektedir. Bu kontroller sırasında
tespit edilen uygunsuzlukların da hızla giderilmesi büyük önem taşımaktadır.

DÜZENLİ DENETİM SAĞLANMALI
Yasal periyodik kontrollerin yılda en az bir defa yapılması zorunludur. Yürüyen merdiven ve
yolların belirli güvenlik standartlarına uygun olması gerekmektedir. Yıllık denetimler, bu
standartlara uyumu kontrol eder ve uygunsuzlukları tespit ederek gerekli düzeltmelerin
yapılmasını sağlar. Düzenli denetimler sayesinde olası arızalar ve aşınmalar erken tespit
edilerek kazaların önüne geçilir, yürüyen merdiven ve yolların güvenli bir şekilde çalışması
sağlanır. Bu denetimler, yürüyen merdiven ve yolların uzun ömürlü, güvenli kullanımı için
hayati önem taşır. Güvenlik standartlarına uyum ve düzenli kontroller, olası kazaların önüne
geçer.

PERİYODİK KONTROLLERİN SIKLIĞI ARTMALIDIR
Kamuya açık alanlarda bulunan yürüyen merdiven ve yürüyen yollar için tesis sahibi
tarafından; yürüyen merdiven yolların kullanım sıklığı, yoğunluğu ve koşulları göz önüne
alınarak yılda birden fazla periyodik kontrol yaptırılması kaza risklerinin azaltılması için
önerilmektedir. Periyodik kontrollerin sıklığının artırılması ve kamusal niteliğe sahip olması,
bakım faaliyetlerinin kalitesinin yükselmesine yol açacağı gibi, vatandaşlarımızın güvenliğini
artıran etkide bulunacak ve kaza risklerini en alt düzeye indirecektir.

Bakım faaliyetinin ise ayda en az bir defa yapılması gerekmektedir. Bakım faaliyetlerinde;
• Acil durum butonu, el bandı sıkışma kontağı, basamak kırılma kontağı, eksik basamak algılama
emniyet tertibatı, taraklık plakası emniyet kontağı, basamak zincirinin gerginliğini denetleyen
emniyet tertibatı ve benzeri emniyet devrelerinin uygun çalışıp çalışmadığının,
• El bantları, basamak veya paletler, taraklıklar, basamak veya palet zincirleri, motor ile basamak
tamburu arasındaki hareket iletme elemanları (zincirler, dişliler, kayışlar) ve benzeri
ekipmanların uygun olup olmadığının,
• Kaçak akım rölesi, sigortalar ve benzeri elektriksel kontrol elemanlarının uygun çalışıp
çalışmadığının,
• Yürüyen merdiven ve yollarda bulunması zorunlu bilgilendirme etiketlerinin uygun olup
olmadığının, yürüyen merdiven ve yolların temizliğinin,
• Alınmış yapısal önlemler var ise bunların hasarlı olup olmadığının,
Kontrollerinin yapılması ve uygunsuzlukların varlığı halinde merdivenin veya yolun kullanıma
açılmasından önce bunların giderilmesi gerekmektedir.
Ayrıca; kullanıcıların da yürüyen merdiven veya yolları kullanırken kurallara uyması ve tehlikeli
davranışlardan kaçınması gerekmektedir.
• Yürüyen merdivenlere veya yollara aşırı yüklenme yapılmamalı, yük ve eşya taşınmamalı,
ekipmanlara müdahale edilmemeli, güvenlik tertibatlarıyla oynanmamalıdır.
• Trabzandan (el bandından) tutunmak ve vücut parçalarını trabzanın (el bandının) dışına doğru
uzatmamak gerekir.
• Ayaklar deflektör fırçalardan uzak tutulmalıdır. Tekerlekli sandalye veya bebek arabası ile
yürüyen merdivenlere veya yollara binilmemelidir.
• Acil durdurma tertibatları (stop butonu) sadece acil hallerde kullanılmalıdır. Gereksiz yere
kullanılmamalıdır.
• Çocuklar yürüyen merdivenleri tek başına kullanmamalıdır.
• Parmak arası terlik ve lastik ayakkabılar (balıkçı çizmesi, lastik botlar vb.) ile yürüyen
merdivenlerin kullanılması tehlikelidir.
• Ayakkabı bağcıklarının bağlı olduğundan emin olunmalıdır.
• Evcil hayvan sahipleri, yürüyen merdiveni kullanırken hayvanlarını sıkıca tutmalı veya
kucaklamalıdır.
• Ters yönde gelen merdivene binilmemelidir.
• Yürüyen merdivenler çalışmıyor olsa bile birer makinadır. Durma nedenini bilmediğimiz
merdivenler kaza riski barındırmaktadır ve binilmesi tehlikelidir.
• Yürüyen merdivene ait el bantları üzerinden ya da 2 merdiven arasından kayma riski olan
kısımlardan kayılmamalıdır.
• Özellikle çocukların yürüyen merdivenin dış kısmından el bandına tutunarak tırmanmaya
çalışılması engellenmelidir ve bu tırmanmayı engelleyecek tertibatlar takılmalıdır.