Belediyelere 96 milyar lira alacak çıkaran SGK’ya Sayıştay’tan şok rapor: Alacaklar tahakkuka göre yapılmamış

MUSTAFA YILMAZ/EGELİ GAZETE-SGK, belediyelerin borçlarının 96 milyar lirayı aştığını açıklamış ve haciz işlemlerinin başlayacağı gündeme gelmişti. İzmir Büyükşehir Belediyesinin 5,3 milyar lira, Ankara Büyükşehir Belediyesinin 5,7 milyar lira ve İstanbul Büyükşehri Belediyesinin de 3,3 milyar lira borcu olduğu açıklandı. Ancak Sayıştay’ın 2023 yılı Eylül ayında yayınladığı SGK ile ilgili raporda kurumun alacaklarının takibinin yapıldığı yazılımın entegrasyonunun sağlanamamış olması nedeniyle alacakların tahakkuk esasına göre gerçekleşmediği ortaya çıktı. Bu nedenle de mali tablolarda yer alan tutarların, cari ve geçmiş dönemde Kurum alacağına dönüşmüş tutarları tam olarak yansıtmadığı da vurgulandı.

ALACAK İŞLEMLERİ TAHAKKUK ESASINA GÖRE YAPILMAMIŞ

“Kurumun alacaklarına ilişkin işlemlerin tahakkuk esasına göre gerçekleştirilmemesi nedeniyle mali tabloların cari ve geçmiş dönemde Kurum alacağına dönüşmüş tutarları tam olarak yansıtmadığı görülmüştür” ifadelerinin yer aldığı Sayıştay raporunda şu bilgiler de verildi: “SGK muhasebe hizmetleri, Mali Otomasyon Sistemi Projesi (MOSİP) adı verilen bir sistem üzerinden yürütülmektedir. Sosyal güvenlik destek primi (SGDP) geliri, genel sağlık sigortası (GSS) primleri (5510/60), kamu hizmetlerinde çalışanlardan prim gelirleri (memurlar), ek karşılık primlerinin tahakkuk işlemleri MOSİP Sisteminde kayıt altına alınmaktadır. 5510 sayılı Kanun’un 4/1-b maddesi kapsamındaki primlerin tahakkuk işlemleri ile süresinde ödenmeyen 4/1-a kapsamındaki primlerin gecikme cezası ve zamlarının tahakkuk işlemleri ise, MOSİP dışındaki bilgi sistemlerinde (Güvence ve İşveren Sistemleri) gerçekleştirilmektedir. Ayrıca yılı içerisinde MOSİP Sisteminde tahakkuka bağlanıp tahsil edilemeyen 4/1-a primleri de dönem sonunda hesaplardan çıkarılarak diğer bilgi sistemlerine aktarılmaktadır.

MALİ TABLOLARDAKİ TUTARLAR KURUM ALACAĞINA DÖNÜŞMÜŞ TUTARLARI YANSITMIYOR

ali tablolarda yer alan tutarlar, cari ve geçmiş dönemde Kurum alacağına dönüşmüş tutarları tam olarak yansıtmamaktadır.

Sayıştay raporlarında şu ifadeler de dikkat çekti: “Cari ve geçmiş dönemde Kurum alacağına dönüşmüş olmakla birlikte MOSİP Sistemi dışındaki bilgi sistemlerinde takip edilen toplam 201.842.789.565,00 TL tutarındaki geçmiş dönem alacağının 31.12.2019 tarihinde düzenlenen muhasebe işlem fişi ile yevmiye kayıtlarına alınarak 2019 yılı mali tablolarında gösterildiği, ancak, bu kapsamdaki alacakların 2020 yılı içerisinde MOSİP Sistemi dışındaki bilgi sistemlerinde takip edilmeye devam edildiği ve 2020 yılı mali tablolarında gösterilmediği, daha sonra 31.12.2021 tarihinde düzenlenen muhasebe işlem fişi ile, 31.12.2019 tarihinde muhasebe kayıtlarına alınan toplam 201.842.789.565,00 TL tutarındaki geçmiş dönem alacağının ters kayıtla kapatılarak MOSİP Sistemi dışındaki bilgi sistemlerinde takip edilen toplam 277.045.543.347,00 TL tutarındaki geçmiş dönem alacağının yevmiye kayıtlarına alındığı ve 2021 yılı mali tablolarında gösterildiği tespit edilmiştir. Bu defa 31.12.2022 tarihinde düzenlenen muhasebe işlem fişi ile 31.12.2021 tarihinde muhasebe kayıtlarına alınan toplam 277.045.543.347,00 TL tutarındaki geçmiş dönem alacağı ters kayıtla kapatılarak MOSİP Sistemi dışındaki bilgi sistemlerinde takip edilen toplam 362.835.929.157,92 TL tutarındaki geçmiş dönem alacağı yevmiye kayıtlarına alınmıştır. Ancak, söz konusu alacaklar Sigorta Primleri Genel Müdürlüğünden alınan ve tarafımıza da gönderilen Kasım 2022 dönemine ilişkin veriler esas alınarak muhasebe sistemine aktarılmıştır. Dolayısıyla yılsonu itibarıyla mali tablolarda yer alan tutarlar, cari ve geçmiş dönemde Kurum alacağına dönüşmüş tutarları tam olarak yansıtmamaktadır.”

KURUMUN ALACAKLARI TAHAKKUK ESASINA GÖRE GERÇEKLEŞTİĞİNDE MALİ TABLOLARA TAM OLARAK RAPORLANMALI

Sayıştay raporlarında, “5018 sayılı Kanun’da, gelir ve giderlerin muhasebeleştirilmesinde tahakkuk esaslı bir sistem öngörülmüştür. Tahakkuk esası, işlemlerin ve diğer olayların, yalnızca nakit veya nakit benzerlerinin alındığında ya da ödendiğinde değil, gerçekleştiğinde malî tablolara yansıtıldığı bir muhasebe esasıdır. Bu nedenle işlemler ve olaylar, muhasebe kayıtlarına alınır ve ilgili oldukları dönemlerin malî tablolarına yansıtılır. Varlıklar, yükümlülükler, net varlıklar/özkaynak, gelirler ve giderler tahakkuk esaslı muhasebe kapsamında malî tablolara yansıtılan unsurlardır. Buna göre kurulacak muhasebe sistemi, malî raporların düzenlenmesi ve kesin hesabın çıkarılmasına temel olacaktır. Kurumun alacaklarına ilişkin işlemlerin tahakkuk esasına göre gerçekleştiğinde muhasebeleştirilmesi ve mali tablolarda da tam olarak raporlanması sağlanmalıdır” ifadeleri de yer aldı.