Turşu Zamanı

 Şu aylarda zengin ya da fakir hangi evim mutfağına girseniz irili ufaklı turşu kavanozları ile karşılaşırsınız. Sayısız malzeme ve yöntemle turşular kuruluyor. 

Turşunun kökenine bakmadan hemen türlü yapmak olmaz. Aslında turşunun çok eski zamanlara dayandığını görürüz. İlk yazılı kaydı MÖ 3. yüzyılda Babil dönemine kadar uzanan turşu, antik çağlardan beri insanların beslenme alışkanlıklarında yerini almıştır. Anadolu topraklarında ise, turşunun tarihi Selçuklulara kadar uzanır. Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde popülerliğini koruyan turşu, bu dönemlerde sofraların olmazsa olmazı haline gelmiştir.

Anadolu toprakları, binlerce yıldır birçok uygarlığın beşiği olmuştur. Bu topraklarda yaşayan halklar, yemek kültürlerinde birbirinden farklı tatlar, yöntemler ve malzemeler kullanmışlardır. Bunların arasında turşu da önemli bir yere sahiptir. Anadolu’nun zengin sebze ve meyve çeşitliliği, turşu yapımı için ideal bir ortam sağlar. Turşu, Anadolu’da tarih boyunca bir yiyecek olarak tüketilmiş ve geleneksel lezzetlerden biri haline gelmiştir.

Turşu yapımı, sebzelerin tuz, sirke ve baharatlarla işlenerek uzun süre dayanabilecek hale getirilmesi esasına dayanır. Turşu yapımı için kullanılan sebzelerin sezonuna uygun olarak toplanması ve işlenmesi gerekmektedir. Özellikle yaz aylarında bol miktarda üretilen turşular, kış aylarında tüketilmek üzere saklanır. Bu nedenle, turşu yapımı Anadolu’da hem bir gelenek hem de bir ihtiyaç olarak kabul edilir.

Anadolu’nun bereketli topraklarında yetişen sebzelerin kış aylarında da tüketilebilmesi amacıyla başlayan turşu yapma geleneği, zamanla sofraların baş tacı olmuştur. Turşunun Anadolu topraklarında önemini anlamak için, özellikle kırsal kesimlerde yaşayan köy halkının turşuya verdiği değeri göz önünde bulundurmak gerekir.

Anadolu’nun dört bir yanında, her evin mutfağında turşu kavanozlarıyla veya küpleriyle karşılaşabilirsiniz. Kış aylarında sebze ve meyve çeşitliliğinin azaldığı bu dönemlerde, turşu vitamin ve mineral bakımından zengin bir besin kaynağı olarak önem kazanır. Ayrıca, turşunun hazmı kolaylaştıran özellikleri, kış aylarında yoğun et tüketiminin getirdiği sindirim problemlerine de çözüm sunar.

Anadolu topraklarında turşu yapımı, yalnızca bir yiyecek olarak değil, aynı zamanda kültürel açıdan da önemlidir. Türk kültüründe turşu yapımı, kadınlar arasında bir sosyal etkinlik olarak kabul edilir. Büyükanneler, anneler ve kızları, turşu yapımında tecrübe kazanmak için bir araya gelirler. Bu, aile içi ilişkileri güçlendirir ve kültürel değerlerin aktarımını sağlar. 

Türlü sofrayı zenginleştirir. Sofrada tek çeşit yemek varsa eklenen türlü tabakları hem iştah açar, görsellik sağlar hem de bolluk getirir. Tarhana çorbası veya bulgur pilavı gibi yemeklerin olmazsa olmazı turşudur bu nedenlerle.

ANADOLU’ Da TURŞU TÜRLERİ

Anadolu mutfağında turşu, sadece bir çeşit sebze ile yapılmaz. Hemen hemen her türlü sebze ve meyve turşu haline getirilerek, bu besinlerin tüm yıl boyunca tüketilmesi sağlanır. İşte Anadolu mutfağında en çok tercih edilen turşu çeşitleri:

1. Lahana turşusu
2. Salatalık turşusu
3. Biber turşusu
4. Havuç turşusu
5. Kırmızı pancar turşusu
6. Yeşil erik turşusu
7. Kornişon turşusu
8. Enginar turşusu
9. Kabak turşusu
10. Patlıcan turşusu

Anadolu topraklarında, her bölgenin kendine özgü turşu tarifleri ve yapım yöntemleri bulunmaktadır. Örneğin, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde acı biber turşuları ve isot biberi ile yapılan turşular daha yaygınken, Ege Bölgesi’nde zeytinyağlı turşular tercih edilmektedir. Antalya yöresinde acur turşusu, Bursa yöresinde turna turşusu, Hatay yöresinde nar ekşili turşu, Edirne yöresinde lahana turşusu gibi yöresel tatlar mevcuttur. Her yöre, kendine özgü malzemeler kullanarak turşularını yapar.

Bu zengin çeşitlilik, turşunun Anadolu mutfağındaki önemini bir kez daha ortaya koyuyor.

SAĞLIK için turşu

Turşu, Anadolu topraklarında sadece lezzetiyle değil, sağlık açısından da önemli bir yere sahiptir. Fermentasyon süreci sayesinde, turşuda bulunan probiyotik bakteriler bağırsak sağlığını destekler ve bağışıklık sistemini güçlendirir. Ayrıca, turşunun içerdiği vitamin ve mineraller, özellikle kış aylarında insanların ihtiyaç duyduğu besin öğelerini karşılamaya yardımcı olur.

Turşu ayrıca, kan şekeri düzenlemesine de yardımcı olabilir. Turşunun düşük glisemik indeksi, kan şekerinin dengelenmesine yardımcı olur. Bu nedenle, turşu tüketimi, diyabet gibi kronik hastalıkların önlenmesinde yardımcı olabilir.